Strip Review: Asterix en de Griffioen

Asterix en de Griffioen geeft interessant en actueel commentaar op het fenomeen Fake Nieuws, maar schiet als humoristisch actie avontuur toch tekort.

In het nieuwe album roept het volk van de Sarmaten de hulp in van Asterix, Obelix en Panoramix. De Sarmaten leven net buiten de oostgrens van het Romeinse Rijk. Julius Caesar wil zijn roem onder het Romeinse volk wat oppoetsen door een Griffioen te vangen, die zich in dat gebied zou ophouden. De Sarmaten willen voorkomen dat Caesar er vandoor gaat met hun heilige dier.

‘Huh?’ denkt de moderne lezer meteen. ‘Een Griffioen dat was toch een mythologisch wezen, dat er uitzag als een kruising tussen een leeuw en een adelaar? Dat dier bestond toch niet echt?’

En dat is meteen de gedachte waar dit album om draait. Asterix en de Griffioen speelt met het fenomeen Fake Nieuws. In een slim scenario geven de makers interessant commentaar op de actualiteit en laten ook goed zien hoe het ontstaat en door machthebbers wordt misbruikt.

De openingsscène van het album is hier een mooi voorbeeld van.

In het begin van het verhaal zien we dat Julius Caesar een expeditie op touw wil zetten naar het wezen. Hij denkt dat het Romeinse gepeupel hem weer geweldig zal vinden als hij dit dier in de arena’s kan laten zien. Hij twijfelt echter zelf ook aan het bestaan van het dier. Eerder heeft hij in een van zijn geschriften beweerd dat er een eenhoorn te vinden was in Germania en dat bleek niet zo te zijn. Zijn kruiperige geograaf weet hem echter gerust te stellen. Hij heeft een Amazone uit het barbaarse gebied gegijzeld, die het bestaan van het beest aan Caesar kan bevestigen.

De Amazone spreekt geen Latijn, maar de geograaf kan haar bevindingen moeiteloos vertalen. Natuurlijk bevestigt zij onmiddellijk het bestaan van de Griffioen, al zal het de lezer opvallen dat de geograaf de tekst van de Amazone niet letterlijk vertaalt. Het is meteen duidelijk dat zowel de geograaf als de gijzelaar niet in de positie zijn om een gerucht te ontkennen. Caesar besluit dan ook onmiddellijk een expeditie op touw te zetten.

In al zijn eenvoud is deze openingsscene zowel een fraai begin van het nieuwe album als een briljante analyse hoe fake news ontstaat en wordt misbruikt voor het najagen van eigen belangen.

Dit gegeven komt op allerlei manieren terug in het verhaal en de nodige grappen over soldaten die de mist in worden gestuurd en die bakkeleien over de al dan niet platte aarde.

Jammer genoeg raakt deze scherpe rode draad in de loop van het verhaal nogal ondergesneeuwd door alle andere zaken die de auteurs ook nog in het verhaal willen proppen.

Zo moet er er ook nog commentaar worden geleverd op de vrouwen emancipatie. Misschien was er kritiek gekomen op het vorige album, waarin weliswaar een opstandige vrouw figureerde, maar waarvan de merkwaardige boodschap leek dat het toch maar beter was om alles gewoon bij het oude te laten.

Om het goed te maken, introduceren de makers met de Sarmaten een stam, waarvan de mannen thuis blijven en de vrouwelijke Amazones de oorlogen voeren. Dit leidt tot grappen over mannen die voor de kinderen zorgen en die eerst hun trommels raadplegen voordat ze ook maar een beslissing durven nemen. Voor een lezer uit Nederland, waar we inmiddels toch wel gewend zijn dat huishoudelijke taken worden verdeeld, zijn dit behoorlijk flauwe en nogal belegen grappen. Je begint je toch zorgen te maken over de positie van de vrouw in Frankrijk.

Ook aan andere zaken kan je merken dat het album toch vooral gericht is op een Frans publiek. Veel grappen gaan de mist in door onvertaalbare Franse woordspelingen of door een ongeinspireerd Nederlands alternatief. Sommige vertaalde grappen zijn totaal onbegrijpelijk door een mismatch tussen de tekst en tekening, waardoor je daar te lang over na moet denken en uit het verhaal wordt gehaald.

Ook worden er veel te veel zijpaden bewandeld. Zo moet Idéfix zijn eigen verhaallijn krijgen en is er ook nog iets van een amoureuze affaire voor Obelix. Het leidt allemaal erg af van het wel hoofdplot, dat hierdoor eigenlijk verwatert. En dat is jammer, want het bevat een aantal goede grappen en intelligent commentaar op het verschijnsel Fake Nieuws.

Uiteindelijk laat Asterix en de Griffioen dan toch vooral een rommelige indruk achter.

Dit wordt dan wel weer enigszins goedgemaakt door de zeer geslaagde tekeningen van Didier Conrad. Zijn dynamische en fijne lijnwerk mag uitgebreid bekeken worden. Eigenlijk verdienen deze tekeningen een wat groter albumformaat, waardoor ook alle fijne details beter zichtbaar zijn. De recent overleden Uderzo mag trots zijn op deze uitstekende opvolger.